تاریخ بیهقی؛ کتابی از میان رفته یا آرزویی شکل نگرفته
نظریّهای درباره حجم و محتوای تاریخ بیهقی
نویسنده:مجله: فصلنامه علمی - پژوهشی متن پژوهی ادبی، سال ۱۹، شماره ۶۳، بهار ۱۳۹۴
پنجشنبه ۲۰ خرداد ۱۳۹۵
تاریخ بیهقی از جمله آثار گرانسنگ نثر فارسی است که با توجّه به موضوع آن، در دو حوزه ادبیّات و تاریخ، مورد نقد و بررسی قرار میگیرد. یکی از مهمترین پرسشهایی که در باب این کتاب مطرح است، میزان حجم و محتوای این کتاب است. موضوع تاریخ بیهقی، چنانکه امروزه در دست ماست، روایتگر چگونگی به قدرت رسیدن مسعود غزنوی و حوادث دوران زمامداری وی تا اندکی پیش از مرگ اوست. ظاهراً بیهقی در پی تکمیل تاریخ خویش تا پایان دوران مسعود و نوشتن تاریخ جانشینان مسعود نیز بوده است. عدّهای از پژوهشگران بر اساس پارهای از مطالب کتاب و نیز سخنان ابنفندق و اشارات چندی که در بعضی از کتابها آمده است، چنین استنباط کردهاند که حجم این کتاب، بسی فزونتر از آن چیزی است که امروزه در دسترس است. در مقاله حاضر، با طرح پرسشها و فرضیهها و نیز آوردن مطالبی از خود متن تاریخ بیهقی، نشان دادهایم که تاریخ بیهقی کتابی فراتر از آنچه امروزه در دسترس همگان است، نبوده است و حدّاکثر چیزی که میتوان بیان کرد، این است که بیهقی در پی طرحی کلان برای نوشتن تاریخ محمود، مسعود و دیگر جانشینان ایشان بوده که بنا به دلایل نامعلوم از انجام آن بازمانده است.
منبع:
متن پژوهی ادبی
نظر شما
سایر مطالب
انقلاب و مواضع بختیار
نفت؛ طلا یا بلای سیاه
زندگی و مرگ تراژیک یک کارآفرین میهن پرست
نقدی بر ساخت قدرت سیاسی پیش و پس از مشروطیت
از آرمان شهر تا تاریخ
نگرشی به تاریخ تولد دانشگاه تهران در دوره رضاشاه
تاریخ زبان از پایین
اشغال گیلان توسط پترکبیر و دیدگاه مارکس در مورد پترکبیر و سنت اسلاوی!
در جستوجوی نیاکان کردها
مهار کردن زن سرکش (قتلهای ناموسی در دورۀ قاجار)