بازخوانی دوسند درباره گرفتن وجه و رشوه به اسم وقف در عصر قاجار

توضیح سند: سند ذیل نامه و پاسخ آن مربوط به تعدیات امین اوقاف طالقان در گرفتن وجه و رشوه به اسم وقف از اهالی است که به وزارت معارف و اوقاف فرستاده شده است. تاریخ سند مربوط به سال ۱۲۹۹ ش می‌باشد.(۱)
مقام منیع وزارت جلیله معارف و اوقاف دام اقباله
در خصوص تعدیات جناب حاجی میرزا حسینعلی رئیس اوقاف طالقان مکرر تظلم و تشکی به آن مقام منیع وزارت جلیله معارف از ظلم او نموده‌ایم بهیچوجه جلوگیری و تحقیق و ممانعت نفرموده‌اند بقسمی تجری می‌نماید که باسم وقف در تمام املاک و اموال رعیت فقیر دست‌اندازی می‌نماید و اسم وقف را وسیله مقاصد مدخل خود قرار داده باقسام و انواع از رعیت فقیر پول می‌گیرد گاهی باسم وقف املاک مردم را ضبط می‌کند هر کس رشوه و پولی داد وقف ملک می شود. گاهی املاک را از تصرف مالک خارج می‌کند که وقف است گاهی جبالات رعیت را ضبط می‌کند و باجیه او را می‌برد که وقف است گاهی معبرها را مأمور گذاشته مالی دو هزار می‌گیرد و گاهی در امور حکومتی مداخله دارد و حاکم است گاهی در مالیات مداخله می‌کند مباشر مالیه است حالا خداوند داناست با کارهای شب او که رعیت فقیر نه در طویله گوسفند دارند و نه در خانه ناموس از ظلم‌های او به جان آمده‌ایم در عالم نوع پرستی و رحم و مروت و عدالت که لازمه آن مقام مقدس است مستدعی است مقرر فرمایند یکنفر مسلمان وطن خواه با مروت برای اینکار طالقان معین فرمایند این فقرا را از شرارت و ظلم او خلاص و آسوده فرمایند آخر این بندگان هم بندگان خدا هستند اینگونه ظلم نه خداوند راضی است و نه رسولش خداوند ترحمی فرمایند که بفریاد فقرای طالقان برسید آخر رفع ظلم هم داخل در قانون اسلام است زیاده جسارت است امر امر مبارک است. والسلام.
پاسخ:
آقایان حاجی خان و سایرین
شرحی که در شکایت از آقای امین اوقاف طالقان نگاشته بودند ملاحظه شد چون شکایت بدون یقین مهم و با اسناد بیشتر منشأ اثر نخواهد بود در صورتیکه از مشارالیه تقصیری با سند در دست داشته باشید اطلاع دهید تا رسیدگی به عمل آید.
برای مشاهده اسناد فایلهای ضمیمه شده را دانلود کنید.
۱- سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، سند شماره ۲۶۱۳۱-۲۹۷